Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών
των ΗΠΑ,Τζον Κέρι, και της υπουργού
Εμπορίου, Πένι Πρίτζκερ, στην Ινδία αυτή τη βδομάδα, όπως και η επίσκεψη του
υπουργού Αμυνας της Ινδίας,Μανοχάρ Παρικάρ, στην Ουάσιγκτον, επιβεβαιώνουν το τεράστιο ενδιαφέρον
που έχουν οι ΗΠΑ γι' αυτή τη μεγάλη χώρα, στο πλαίσιο φυσικά της ευρύτερης
προσπάθειας που κάνουν στην Ασία και τον Ειρηνικό, προκειμένου να ανταγωνιστούν
άλλους μεγάλους παίκτες όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Η Ινδία δεν επιλέγεται
τυχαία. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, με 1,2
δισεκατομμύρια πληθυσμό, πυρηνική δύναμη, μια ραγδαία αναπτυσσόμενη
καπιταλιστική οικονομία που «τρέχει» εν μέσω κρίσης που πλήττει πολλές
καπιταλιστικές χώρες, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 7% του ΑΕΠ, είναι
μέλος των G-20, των 20 πιο αναπτυγμένων χωρών, μέλος περιφερειακών και διεθνών
διακρατικών ενώσεων, με πιο ενδεικτικές την Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης,
που αναπτύσσει μαζί με την Κίνα και τη Ρωσία, ή τις BRICS (Βραζιλία, Ρωσία,
Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική). Ειδικά μετά την ανάδειξη του νέου πρωθυπουργού
Ναρέντρα Μόντι, οι φιλοδοξίες του κυρίαρχου τμήματος της αστικής τάξης, για να
αναβαθμίσει τη θέση της στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, έχουν κλιμακωθεί. Ο
συγκεκριμένος αστός πολιτικός με το κόμμα του (ινδουιστικό συντηρητικό)
«Μπαρατίγια Τζανάτα» κατάφερε την άνοιξη του 2014 να νικήσει το Κογκρέσο μετά
από περίπου 30 χρόνια κυριαρχίας, με την ταμπέλα του προωθητή του αστικού
εκσυγχρονισμού στην Ινδία. Πέρα από τις υποσχέσεις που έδωσε - χειραγωγώντας
πλατιά λαϊκά στρώματα - για την αντιμετώπιση των τεράστιων ελλείψεων σε
υποδομές, στις μεταφορές, την Παιδεία, την Υγεία, αυτό που πρωτίστως επιχειρεί
είναι κυρίως να προβάλει την Ινδία ως χώρα φιλική στις επενδύσεις, με την
καμπάνια «Make in India» (Δημιουργώντας στην Ινδία). Δηλαδή, για την προώθηση
άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα και την ίδια ώρα για τη διευκόλυνση της δράσης
των ινδικών μονοπωλιακών ομίλων στον κόσμο, κάτι που τα τελευταία χρόνια
διευρύνεται σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.
Σε αυτές τις επιδιώξεις
συναντιέται το κυρίαρχο τμήμα της αστικής τάξης με τα σχέδια των ΗΠΑ στην
ευρύτερη περιοχή. Ενα χαρακτηριστικό σημείο όπου φαίνεται αυτό, είναι στην
εκτεταμένη στρατιωτική και αμυντική συνεργασία των δύο χωρών που συνεχώς
διευρύνεται, προκαλώντας και την ανησυχία Κίνας και Ρωσίας, που όπως ήδη είπαμε
αναπτύσσουν και αυτές συνεργασία, και στρατιωτική, με την Ινδία.
Πάντως, η λεγόμενη
στρατηγική αμυντική συνεργασία ΗΠΑ - Ινδίας χρονολογείται από το 1995. Το 2005
υπογράφτηκε μεγάλη συμφωνία, που βρήκε όμως αντιδράσεις από αρκετές πολιτικές
δυνάμεις όπως και μαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις, για να ανανεωθεί επί Μόντι το
2015.
Στρατηγική αμυντική
συνεργασία και συνεργασία για την ασφάλεια
Στην κοινή ανακοίνωση
κατά τη διάρκεια του λεγόμενου 2ου Στρατηγικού και Εμπορικού Διαλόγου
Ινδίας - ΗΠΑ, που έγινε στις 30 Αυγούστου στο Νέο Δελχί με συμπροέδρους
τους ΥΠΕΞ, την Σούσμα Σουράι και τονΤζον Κέρι, και τον
υπουργό Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ινδίας, Νιρμάλα Σιταράμ, και
την υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Πένι Πρίτζκερ, σημειώνεται σχετικά με
το ζήτημα της ασφάλειας: «Οι δύο πλευρές, επαναλαμβάνοντας ότι οι αμυντικοί
δεσμοί αποτελούν το θεμέλιο της διμερούς στρατηγικής εταιρικής σχέσης,
αναγνώρισαν τη σημασία της ανακοίνωσης σχετικά με το ότι η Ινδία είναι ο
μεγαλύτερος εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή και αποφασίζουν να λάβουν περαιτέρω
μέτρα ώστε με ταχύτητα να καταστεί δυνατή η μεγαλύτερη συνεργασία στον τομέα
και στη συνεργασία παραγωγής και συμπαραγωγής». Και προστίθεται: «Για το σκοπό
αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να ανυψώσουν το εμπόριο και αμυντικής
τεχνολογίας που μοιράζονται με την Ινδία σε επίπεδο ανάλογο με τους στενότερους
συμμάχους και τους εταίρους τους».
Επίσης, στη συνάντηση
των υπουργών Αμυνας, Α. Κάρτερ και Μ. Παρικάρ, που
έγινε στις 29 Αυγούστου στην Ουάσιγκτον, υπογραμμίστηκε η στήριξη των ΗΠΑ στο
λεγόμενο Μηχανισμό Ελέγχου Πυραυλικής Τεχνολογίας, όπως και η θετική τους γνώμη
η Ινδία να γίνει μέλος της λεγόμενης Ομάδας Πυρηνικών Προμηθευτών (Nuclear
Suppliers Group) καθώς και των αντίστοιχων οργανισμών για τον έλεγχο των
συμβατικών όπλων, όπως η Ομάδα της Αυστραλίας ή αυτή του Wassenaar. Οι δύο
υπουργοί συζήτησαν, επίσης, τους σχεδιασμούς για ανάπτυξη αμυντικών συστημάτων
και την πρόσφατη δημιουργία 5 ομάδων εργασίας και από τις δύο χώρες, που
συγκροτήθηκαν για να εξετάσουν συστήματα ναυτικά, αεράμυνας, ανταλλαγής
πληροφοριών και νέας τεχνολογίας, προστασίας από χημικά και βιολογικά όπλα.
Γίνεται λόγος και για βιομηχανική συνεργασία στον τομέα, στο πλαίσιο του
φιλόδοξου προγράμματος «Δημιουργώντας στην Ινδία». Ιδιαίτερα, επίσης, απασχολεί
η ναυσιπλοΐα στην ευρύτερη περιοχή - Ινδικό, Νότια Κινεζική Θάλασσα, Ειρηνικό -
και οι επιδιώξεις και άλλων δυνάμεων (βλέπε πρωτίστως Κίνα). Ακόμα, με θετικό
τρόπο εκτιμήθηκαν οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και με την Ιαπωνία, η
συμμετοχή ινδικών δυνάμεων στην άσκηση στον Ειρηνικό RIMPAC που γίνεται στη
Χαβάη, όπως και η λεγόμενη Red Flag Air Force Exercise στην Αλάσκα.
Και στη συνάντηση των
υπουργών και στην κοινή ανακοίνωση του 2ου Διαλόγου, αξιοποιείται επίσης η
λεγόμενη «καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας», όπως και οι απειλές στον
κυβερνοχώρο.
Ταυτόχρονα, ρητά
δηλώνεται ότι οι δύο πλευρές στηρίζουν τη λεγόμενη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου
Ασφαλείας του ΟΗΕ και ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν την υποψηφιότητα της Ινδίας
για να καταστεί μόνιμο μέλος του Συμβουλίου, ζήτημα που η ινδική αστική τάξη
διεκδικεί πολλά χρόνια, όπως και άλλες χώρες που θεωρούν ότι το δικαιούνται
λόγω του «βάρους» που έχουν στην παγκόσμια σκηνή. Στην ουσία, πρόκειται για τη
δύναμη των καπιταλιστικών κρατών, στρατιωτική, οικονομική, πολιτική, ώστε να
επηρεάζουν τους διεθνείς συσχετισμούς στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα.
Οσον αφορά το ρόλο της
Ινδίας στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις (αυτές που οι ιμπεριαλιστές βαφτίζουν
ειρηνευτικές αποστολές) όπου Γης, έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην τριμερή συνεργασία ΗΠΑ - Ινδίας - Αφγανιστάν
και την προγραμματισμένη για φέτος συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη.
Μπίζνες στην Ενέργεια
Ιδιαίτερη σημασία
αποδίδεται στη συνεργασία μονοπωλιακών ομίλων και κρατικών οργανισμών σε
διάφορα πρότζεκτς για τη λεγόμενη «προωθημένη καθαρή ενέργεια για την αειφόρο
ανάπτυξη» και τη δήθεν πρόσβαση όλων σε αυτή. Οι πλευρές χαιρέτισαν τις
συλλογικές προσπάθειες της λεγόμενης πρωτοβουλίας ΗΠΑ - Ινδίας Clean Energy
Finance (USICEF) για τη χρηματοδότηση του σχεδίου, όπως και το πρόγραμμα για
την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και τις λεγόμενες «έξυπνες πράσινες
τεχνολογίες και αποθήκευσης Ενέργειας».
Ξεχωριστής σημασίας
κεφάλαιο είναι η λεγόμενη πυρηνική συνεργασία. Οι δύο πλευρές σημείωσαν την
πρόοδο που έχει επιτευχθεί, αναφέροντας ότι η αμερικανική εταιρεία κατασκευής
πυρηνικών αντιδραστήρων «Westinghouse» και η Πυρηνική Εταιρεία Ενέργειας της
Ινδίας βρίσκονται στα τελευταία στάδια των διακανονισμών για να αρχίσει τον
Ιούνη του 2017 η κατασκευή 6 αντιδραστήρων. Επίσης, εξετάστηκαν τα μνημόνια
συνεργασίας για τα ορυκτά καύσιμα, θέτοντας, όπως δηλώνεται, κοινούς όρους ώστε
να τηρούνται οι περιβαλλοντολογικές νόρμες που έχουν συμφωνηθεί στις λεγόμενες
Συμφωνίες του Παρισιού για το Κλίμα, που βεβαίως το όλο ζήτημα είναι ένα πεδίο
σφοδρότατου ανταγωνισμού, καθώς η κάθε αστική τάξη θέλει να είναι ...τόσο
ευαίσθητη στην προστασία του περιβάλλοντος όσο τη συμφέρει.
Διευκόλυνση της δράσης
των μονοπωλίων
Σε ό,τι αφορά τις
διμερείς εμπορικές συναλλαγές, σημειώνεται, παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια
οικονομία κινείται σε υποτονικούς ρυθμούς, ότι αυτές έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα
κατά τα δύο τελευταία χρόνια. Εχουν πυκνώσει τα επιχειρηματικά Φόρουμ,
ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία, ενώ σε δέκα
μέρες σχεδιάζεται οι δύο χώρες και τα κοινά προγράμματά τους να παρουσιαστούν
στο Παγκόσμιο Συνέδριο Connect, ενώ προετοιμάζεται και Παγκόσμια Διάσκεψη Επιχειρηματικότητας
το 2017, που θα φιλοξενηθεί στην Ινδία.
Ταυτόχρονα, διαπιστώθηκε
ότι είναι χρήσιμη η «ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών για την
ευκολία του επιχειρείν», δηλαδή το πώς θα διευκολυνθεί ακόμα περισσότερο η
δράση των καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Γίνεται λόγος για προώθηση
μεταρρυθμίσεων που αφορούν το φορολογικό σύστημα, τα τελωνεία, το ηλεκτρονικό
εμπόριο, των διαδικασιών για τη σύσταση επιχειρήσεων, τις δημόσιες συμβάσεις.
Βεβαίως, όπου ακούμε «βέλτιστες πρακτικές», από την εμπειρία στην ΕΕ, αυτές
μπορεί να λειτουργούν για τους καπιταλιστές για την αύξηση της κερδοφορίας,
αλλά φέρνουν όλο και νέα αντιλαϊκά μέτρα, κατάργηση Συλλογικών Συμβάσεων
Εργασίας, επέκταση των ελαστικών μορφών απασχόλησης, χτύπημα
κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Περιθώρια για δράση των
επιχειρηματιών διαβλέπονται και σε άλλους τομείς όπως ο Τουρισμός, όπου γίνεται
χαρακτηριστικά αναφορά σε 1,3 εκατομμύρια Ινδούς τουρίστες (φυσικά πλούσιους,
γιατί η πλειοψηφία των εργαζομένων δυσκολεύεται να ταξιδέψει και μέσα στη χώρα)
που επισκέφτηκαν τις ΗΠΑ, όπως και 1,2 εκατομμυρίων Αμερικανών που επισκέφτηκαν
την Ινδία. Επίσης, «ευκαιρίες» θεωρείται ότι υπάρχουν και σε τομείς όπως η
Υγεία, η Εκπαίδευση, οι πολιτιστικές ανταλλαγές. Μόνο που όλα αυτά αποσκοπούν
στο πώς θα ανοίξουν και άλλα πεδία για το κεφάλαιο και δεν έχουν καμία σχέση με
την ...ευημερία των δύο λαών, όπως ισχυρίζονται οι εκπρόσωποι των καπιταλιστών.
Δημοσίευση σχολίου